بسم الله الرّحمن الرّحیم

 

شناخت شناسی ژنتیک حنجره و صدا ؛

 

ابتدا باید این نکتۀ قابل تامّل و توجّه مدّ نظر قرار گیرد که تمامی خصوصیّات فردی از قبیل اخلاقی ، رفتاری و .... تابع ژنتیک فردی بوده و به جرات می توان گفت که هیچ خصیصه ای در بشر وجود ندارد که ریشه در ژن نداشته باشد ...! و این چند جمله که مهندسی ژنتیک آن را مورد تحقیق قرار داده و میدهد و حقیقتاً در تحقیقات علمی به این جمع بندی رسیده اند که  در قدم اوّل عامل تعیین کننده  ژن بوده و محیط اجتماعی و شرایط زندگی در مرحلۀ دوّم از اهمیّت  قرار دارد ولی در عین حال آنچه حرف اوّل و آخر را میزند ، ژن است و دنیای پر رمز و راز درونی آن ...!

پرداختن به این مفهوم حتّی در فلسفه نیز جایگاه ویژه ای دارد و موضوعی است بسیار دلچسب و جذّاب که ساعتها میتوان در آن حوزه به بحث و بررسی پرداخت ، که از حوصلۀ این مقاله خارج است و آنچه که برای ما هم اکنون حائز اهمّیّت است ، پرداختن به مفهوم شناختی نقش ژن در ساختارهای حنجره و صداست .

حنجره نیز همانند سایر ارگانها تابع ژن و اطلاعات موجود در آن بوده و کیفیّاتی همانند رنگ و جنس ، وسعت ، حجم ، بمی یا زیری صدا و بسیاری دیگر از خصیصۀ این دستگاه مولّد صدا در انسان تسلیم محض اطّلاعاتی است که در داخل آن وجود دارد و اینکه از کدام نسل منتقل شده ، تقریباً میتوان گفت غیر قابل ردیابی دقیق است .

یک استعداد ، الزاماً به این مفهوم نیست که در لحظۀ کنونی مجموعۀ عملکردهایی از خود نشان دهد که بیانگر یک استعداد خاص باشد ، بلکه میتواند غیر فعّال بوده و در اثر یک اتّفاق یا حادثه تجلّی نماید و همینطور استعدادهای منفی و مخرّب همانند سرطان و انواع بیماریهای سخت که میتوانند در موجودیّت بشر ، غیر فعّال بوده و در یک برهۀ زمانی خاص و یا همراه با یک اتّفاق خاص فعّال گشته و بروز نمایند .

در این حوزه ، نکتۀ کلیدی و پر اهمیّت این است که در تابع بودن موجودیّت انسانی به ژنتیک و ژنوم هیچ شکّی نیست امّا ژنها ON  و OFF  دارند و امکان تغییر موقعیّت ژنتیک فردی از یک موقعیّت خاص به موقعیّت مخالف ، آنهم به شکل ارادی وجود دارد ، لیکن بسیار سخت و شاید هم طاقت فرسا باشد و نیازمند یک دانش عمیق شناختی ، کاربردی است تا چنین امری محقق گردد .

جهت روشن شدن مطلب ، میتوان به انسانهایی اشاره کرد که از اضافه وزن رنج می برند . همانگونه که این افراد برای توجیه وزن اضافی خود ، ژنتیک را عنوان میکنند و تقریباً میتوان گفت که درست هم میگویند و وزن اضافۀ آنها با ژنتیک ارتباط مستقیم دارد ، امّا باید به این نکته نیز اشاره نمود که این افراد با تقویت انگیزه های درونی ، بیرونی ، اراده و پشتکار میتوانند بر چاقی غلبه و سلامتی و لاغری را در خود تجربه نمایند و حتّی برای همیشه موقعیّت بوجود آمده را تثبیت نمایند . و این تثبیت زمانی معنای حقیقی کلمه را میدهد که ژن اطّلاعات میانی خود را تغییر داده و موقعیّتی جدید را فعّال ساخته است .

در این تغییر و تحوّل یاد شده چه اتّفاقی روی داده است ؟ به زبان بسیار ساده میتوان گفت که ژن چاقی" ON"  به موقعیّت "OFF" تغییر ساختاری داده و ژن لاغری "OFF"  به موقعیّت "ON" تغییر موجودیّت داده است و یا به عبارتی ژن چاقی خاموش و ژن لاغری روشن شده است که برآیند آن نیز ، کیفیّتی نسبی از مفهوم عملی سلامتی است که تجلّی مینماید .

ولی در عین حال باید تاکید کرد که ایجاد این تغییر و تحوّل به این سادگی و سهولت نیست و حتی در مورد چاقی و لاغری هم اگر دوباره مثال بزنیم باید این نکته را نیز متذکّر شویم که بسیاری از انسانها حتّی توانایی کاهش یک کیلوگرم  از اضافه وزن خود را ندارند که در مبحث تغییر نظام ساختاری ژنتیک فردی از فعّال به غیر فعّال و برعکس ، شاید سهل ترین مورد باشد ، چه رسد به مفاهیم و تغییرات عمیق در ساختارهای وجودی انسان که علاوه بر علم ، چنانچه شناخت عمیق معرفتی در آن مفهوم نباشد ، شاید به گونه ای غیر ممکن بنماید ، که اگر در هر مفهومی سهل و آسان مینمود ، یقیناً زندگی انسانها در روی زمین که به طور حدّاکثری با رنج و آلام جسمی و ذهنی همراه است ، اینگونه نبود و مسیری متفاوت را بر خود گزیده بود ، که خوشبختانه یا متاسّفانه اینگونه نیست و داستان پیچیده تر از آن است که بدین راحتی تحت تسلّط بشر قرار گیرد .

حنجره و صدا نیز از همین قاعده و اصول تبعیّت مینمایند و تمامی توانمندیهای بالقوّه و بالفعل آن تحت سیطرۀ ژنتیک فردی است .

ضعف و قدرت ، خوش صدایی و بد صدایی ، بم ، زیر یا اوج بودن ، وسعت ، حجم و در یک کلام ، هر پارامتری که بصورت بالفعل و بدون دخالت انسان در لحظه وجود داشته و اختصاصی حنجره هست ریشه در ماهیّت ژنتیکی دارد .

تغییر ارادی در ساختارهای ژنتیکی حنجره را به دو شکل  کلّی میتوان بررسی نمود که تا کنون  قابل رصد بوده و رخ داده است  .

1-  هرگونه تغییری که در ماهیّت حنجره ای فرد رخ دهد و ریشه در بیماری یا جرّاحی و ترمیم دارویی و یا غیر دارویی داشته باشد و یا تغییرات پیش آمده حاصل از دستکاریهای ژنتیکی که محدود نیز هست و بدون عوارض جانبی نبوده و نیست . در این گونه تغییرات ، به واسطۀ هوشمندی بدن انسان ، به تدریج اطلاعات میان سلّولی و ژنوم فردی تغییر کرده و ساختاری متناسب با موقعیّت جدید ایجاد شده در ذات خود را پذیرا میگردد.

2-  هرگونه ارتقاء سطوح توانمندی در حوزۀ صوت ، خوشی و بدی ، حجم ، وسعت و ... که در لحظۀ کنونی به عنوان استعدادی بالفعل وجود دارد  در اثر تمارین سخت و طولانی مدّت به شکل نسبی تغییر مینماید که اینگونه عملکردهای تمرینی ، چه در سطحی وسیع و نادر چه در سطحی ضعیف ، بطور نسبی و به نسبت سطوح پیش آمده در ماهیّت و کیفیّت موجود در بافت حنجره و صدا ، ژن مربوطه را متاثّر از خود ساخته و در اثر هوشمندی درونی ، اطّلاعات موجود تغییر ماهیّت داده و بافتی متناسب با شرایط و موقعیّت فعلی به خود میگیرد ، گرچه موقعیّت پیش آمده در لحظه ای دیگر میتواند تغییر ماهیّت داده و به مفهوم حرکت جوهری عینیّت بخشد ، ضمن اینکه هیچگونه عارضه ای در این مسیر وجود ندارد .

امّا نوع سوّمی هم میتواند موجود باشد که ما به آن اندیشیده و فعلیّت دادیم و آن موجودیّت بخشیدن به موقعیّتی از مجموعۀ توانمندیهای حنجره ای ، صوتی که تا کنون حتّی بصورت ضعیف و یا در سطحی کم اهمیّت هم نبوده ، در نتیجه ژن مربوط به این بخش کاملا غیر فعّال بوده و هیچ گونه قرائن و علائمی که نشان دهندۀ استعداد فردی در ارتباط با ارتقاء سطوح توانمندیهای حنجره ای در فرد باشد نیز موجود نیست ! چگونه میتوان در چنین حنجره ای ، خلق استعداد نمود و ژن غیر فعّال یا OFF را نه تنها فعّال ساخت بلکه به سطوحی چشمگیر از توانمندیهای لازم رساند که در این موقعیّت ، خواسته یا ناخواسته و بدون ارادۀ فردی و کاملاً بصورت اتونومیک یا خودکار ، ژن مربوطه جایگاهی متفاوت از نظر اطّلاعات موجود در هسته ، بر خود مترتّب سازد ؟

ما معتقدیم که این ژن موجود است امّا در موضعی غیر فعّال قرار دارد و برای فعّال نمودن آن باید سیستمی طرّاحی گردد تا عملاً ژن غیر فعّال موجود را تحریک و وادار به تغییر ماهیّت اطّلاعاتی میان سلّولی و هسته ای وجود خود  نماید . البتّه باید تاکید کرد که چنین عملکردی بسیار سخت مینماید ولی در عین حال امکان پذیر است ، چرا که هیچ گونه ابزار خارجی وجود ندارد که چنین مفهومی را فعلیّت بخشد ، مگر یک سری تکنیکهای کاربردی و در عین حال شاید سخت ، که برای هنر جو این امکان را فراهم سازد تا استعدادی چشمگیر در موجودیّت خود خلق و به آن وسعت بخشد .

جمع بندیهای ما از تحقیقات کاربردی ، میدانی در حوزۀ حنجره و صدا نشان میدهد که چنین فرآیندی قابلیّت فعلیّت بخشیدن داشته و دقیقاً به مصداق حقیقی کلمه قابل حصول است .

 از ابتدایی ترین مراحل شناخت حنجره ، تغییراتی هرچند سطحی امّا قابل توجه در اطّلاعات درونی ژنها ایجاد گردد و در مرور زمان و به اندازه و وسعت دانش و تمارین کاربردی ، اطّلاعات موجود تغییرات عمیقتری را تجربه نمایند ، تا جائیکه به بالاترین سطوح خود نسبت به موجودیّت فردی برسد .

رویکرد و ایدئولوژی ما نسبت به استعدادهای فردی این است که هم متناهی است و هم لایتناهی ! استعداد انسان لایتناهی است نسبت به موجودیّت خویش ، بدین مفهوم که همیشه استعدادهای انسانی نسبت به توان بشری گسترده تر بوده و معمولاً توانایی و طول عمر بشر هرگز اجازه نداده و نخواهد داد که تمامی ابعاد این استعدادها را شناسایی و به فعلیّت رساند و همینطور متناهی است ، از این رویکرد که بشر در مقابل عظمت هستی آنقدر کوچک و بی مقدار است که گویی وجود خارجی ندارد .

ما عدم هائیم و هستیهای ما                    تو وجود مطلق فانی نما

داد ما و بود ما از داد توست           هستی ما جمله از ایجاد توست

لذّت هستی نمودی نیست را        عاشق خود کرده بودی نیست را

بنا بر این ، در حوزۀ حنجره و صدا نیز هرچقدر که وسعت و حجم و سایر پارامترهای لازمه گسترده تر گردند و یا رنگ و جنس صدا تغییرات عمیق و دامنه داری در خود ایجاد نماید و یا هر گونه تحوّل ساختاری ، که معنای ارتقاء سطوح توانمندی حدّاکثری را منعکس نماید ، نسبت به استعدادهای وجودی انسان ناچیز است .

 شاید اگر طول عمر بشر دو برابر آنچه که هم اکنون تجربه مینماید ، می بود و از طرف دیگر دانش حقیقی و شناختی عمیق و وسیع از موجودیّتش را در درون میداشت ، شاید که توانایی تجربۀ گستردگی بیشتر و یا نهایت  توانمندیهای بالقوّه و بالفعل موجودیّت خویش را  تجربه میکرد و اینکه چرا هم اکنون چنین دریافت و تجربه ای را ندارد ، باید گفت که از یک طرف طول عمر پاسخگو نیست و از طرف دیگر دانشِ کنکاش ، شناخت و کشف و بارور نمودن همۀ آنچه که تحت عنوان توانمندی بالقوّه در درون بشر وجود دارد را در اختیار ندارد .

تحقیقات شناختی ، کاربردی  سیستم "حرکت ، ارتقاء" در حوزۀ حنجره و صدا ، با این هدف آغاز گردید که سیستمی کاربردی در مسیر ارتقاء سطوح توانمندی حنجره نه فقط برای مستعدّینی که خلقت ، ژن فعّال صدا را به موجودیّتشان هدیه داده است ، بلکه آغازی درخشانتر برای هنر دوستان علاقمندی باشد که ظاهراً هیچگونه استعداد و یا پارامترهای مورد نیاز اوّلیّه جهت حضور و پرورش حنجره و صدا در کلاسها را ندارند ولی عزمی مصمّم دارند که اگر اسلوبی موجود باشد از آن پیروی کرده و انقلاب و دگرگونی در موقعیّت حنجره و صدای خود ایجاد نمایند و ژن غیر فعّال را نه تنها فعّال نمایند بلکه به بالاترین سطوح توانمندی برسانند .

و کلام آخر اینکه ، چنین پدیدۀ شگفت انگیزی نه تنها در ارتباط با حنجره و صدا ، که در ارتباط با کلیّت وجودی هر ذی وجودی قابلیّت فعلیّت دارد و تنها به دانش و شناختی عمیق و متفاوت در این حوزه نیاز دارد تا تجلّی یابد .

 این مجموعۀ آموزشی ، کاربردی ، شناختی ، هنری در دسترس علاقمندان قرار خواهد گرفت .

                                                                      فرهاد اصلی